Mo Ghile Mear - еще одна ирландская песня, имеющая отношение к якобитам (честно говоря, для меня стало открытием, насколько таких песен много).
читать дальшеНа английский язык ее обычно переводят как "My Gallant Hero" ("Мой доблестный герой") или "My Dashing Darling" ("Мой отважный любимый").
Ирландское слово gile, на самом деле, очень интересное и красивое. Само по себе, оно означает яркость, сияние или чистоту. Например, gile na gréine - "яркий свет солнца"; maighdean na gile - "чистая дева", "непорочная дева". Есть еще замечательное обращение a ghile mo chroí - "свет моего сердца".
В свою очередь, mear означает "стремительный", "яростный", "порывистый".
Считается, что стихи этой песни написал ирландский поэт Шон Кларах Мак Донал (Seán Clárach Mac Domhnaill, 1691 - 1754).
Как часто бывает со старинными песнями, даже с теми, у которых известен автор, ее первоначальный текст, скорее всего, утерян. Самая полная версия, которую мне удалось найти, содержит 11 куплетов (к сожалению, без перевода). Современные исполнители обычно берут три-четыре (например, Mary Black исполняет куплеты 1, 2, 4 и 10). При этом есть версии, содержащие совсем другие строфы. Какие из них действительно принадлежат Мак Доналу - сказать сложно.
Версия из 11 куплетовMo Ghile Mear
1. Bímse buan ar buairt gach ló,
Ag caoi go crua 's ag tuar na ndeor,
Mar scaoileadh uainn an buachaill beo,
'S ná ríomhthar tuairisc uaidh, mo bhrón!
Curfá: 'Sé mo laoch mo ghile mear,
'Sé mo Shaesar, gile mear!
Ní bhfuaireas féin aon tsuan ar séan,
Ó chuaigh i gcéin mo ghile mear!
2. Ní haoibhinn cuach ba suairc ar neoin,
Táid fíor-choin uaisle ar uathadh spóirt,
Táid saoithe is suadha i mbuairt 's i mbrón,
Ó scaoileadh uainn an buachaill beo.
Curfá
3. Níor éirigh Phoebus féin ar cóir,
Ar chaoin-chneas ré tá daol-bhrat bróin;
Tá saobhadh ar spéir is spéirling mhór,
Chun sléibhte i gcéin mar d'éalaigh an leon.
Curfá
4. Níl séis go suairc ar chrua-chruit cheoil,
Tá an éigse i ngruaim gan uaim 'na mbeol;
Táid béithe buan ar buairt gach ló,
Ó théarnaigh uainn an buachaill beo.
Curfá
5. Marcach uasal, uaibhreach, óg,
Gas gan ghruaim is suairce snó;
Glac is luaimneach, luath i ngleo,
Ag teascadh an tslóigh 's an tuargain treon.
Cúrfá
6. Is glas a shúil mhear, mhúirneach, mhodhúil,
Mar lagán drúchta ar chiumhas an róis;
Tá Mars is Cúipid dlúth i gcóir
I bpearsain úir 's i ngnúis mo stóir.
Curfá
7. Is cas a chúl 's is cúrsach, cóir,
Is dlathach, dlúith 's is búclach bórr,
Is feacach, fionn ar lonnradh an óir,
Ó bhathas úr go com mo stóir.
Curfá
8. Is cosúil é le hAonghus Óg,
Le Lughaidh Mac Chéin na mbéimeann mór,
Le Cúraoi ard mac Dáire an óir,
Taoiseach éirimeach, tréan ar tóir.
Curfá
9. Le Conall Ceárnach bheárnadh póirt,
Le Fearghas fiúntach fionn mac Róigh,
Le Conchubhar cáidh mac Náis na nós,
Taoiseach aoibhinn Chraoibhe an cheoil.
Curfá
10. Ní mhaoidhfead féin cé hé mo stór,
Tá insint scéil 'na dhéidh go leor,
Ach guím chun Aoin-Mhic Dé na gcomhacht
Go dtige mo laoch gan baoghal beo.
Curfá
11. Ach seinntear stéir ar chláirsigh cheoil,
Is líontar táinte cárt ar bórd,
Le hintinn ard gan cháim, gan cheo,
Chun saoil is sláinte 'fháil dom leon.
Curfá: 'Sé mo laoch mo ghile mear,
'Sé mo Shaesar, gile mear;
Mo chruatán féin a luadh tré léan
Mar chuaigh i gcéin mo ghile mear !
Более короткая версияMo Ghile Mear
Seal da rabhas im' mhaighdean shéimh
'S anois im' bhaintreach chaite thréith
Mo chéile ag treabhadh na dtonn go tréan
De bharr na gcnoc is in imigéin
Curfa:
'Sé mo laoch, mo Ghile Mear
'Sé mo Chaesar, Ghile Mear.
Suan na séan ní bhfuaireas féin
O chuaigh in gcéin mo Ghile Mear.
Bímse buan ar buairt gach ló
Ag caoi go cruaidh 's ag tuar na ndeor
Mar scaoileadh uaim an buachaill beo
'S ná ríomhtar tuairisc uaidh mo bhrón.
Ní haoibhinn cuach ba suairc ar nóin
Is níl guth gadhair i gcoillte cnó
Na maidin shamhraidh i gcleanntaibh ceoi
O d'imigh uaim an buachaill beo.
Marcach uasal uaibhreach óg
Gas gan gruaim is suairce snó
Glac is luaimneach luath i ngleo
Ag teascadh an tslua 's ag tuargain treon
Seinntear stáir ar chláirsigh cheoil
Is líontar táinte cart ar bord
Le hintinn ard gan cháim gan cheo
Chun saol is sláinte d'fhail dom' leon.
Ghile mear 'sa seal faoi chumha
'S Éire go léir faoi clócaibh dubha
Suan na séan ní bhfuaireas féin
O luaidh i gcéin mo Ghile Mear.
Перевод на английскийMy Dashing Darling
For a while I was a gentle maiden
And now a spent worn-out widow
My spouse ploughing the waves strongly
Over the hills and far away.
Chorus:
He is my hero, my dashing darling
He is my Caesar, dashing darling.
I've had no rest from forebodings
Since he went far away my darling.
Every day I am constantly sad
Weeping bitterly and shedding tears
Because our lively lad has left us
And no news from him is heard alas.
The cuckoo sings not pleasantly at noon
And the sound of hounds is not heard in nut-filled woods,
Nor summer morning in misty glen
Since he went away from me, my lively boy.
Noble, proud young horseman
Warrior unsaddened, of most pleasant countenace
A swift-moving hand, quick in a fight,
Slaying the enemy and smiting the strong.
Let a strain be played on musical harps
And let many quarts be filled
With high spirit without fault or mist
For life and health to toast my lion.
Dashing darling for a while under sorrow
And all Ireland under black cloaks
Rest or pleasure I did not get
Since he went far away, my dashing darling.
В песне используется очень распространенный в ирландской поэзии прием. На первый взгляд, это песня о женщине, которая тоскует о своем возлюбленном - прекрасном герое, уплывшем в далекие земли. Подтекст же состоит в том, что женщина - это Ирландия. А прекрасный герой - Карл Эдуард Стюарт, внук Якова II, претендент на английский и шотландский престолы со стороны якобитов.
Карл, получивший народное прозвище Красавчик принц Чарли (Bonnie Prince Charlie), был популярной фигурой и в ирландской, и в шотландской поэзии. Якобитское восстание воспринималось людьми как восстание против власти англичан, и Карл имел образ "спасителя гэльских народов" - предполагалось, что он прекратит религиозные и этнические гонения, устроенные тогдашними правителями. Кроме того, он был католиком - в отличие от протестанта Георга II, сидевшего на троне.
Считается, что свои стихи (точнее, даже "плач" - caoineadh) Шон Мак Донал написал после Битвы при Каллодене 1746 года, в ходе которой якобиты потерпели окончательное поражение, а Карл Эдуард Стюарт бежал во Францию.
Версии исполнения
Mary Black
читать дальше
Хор Университетского колледжа Дублина (University College Dublin)
читать дальше
Orla Fallon
читать дальше
The Chieftans & Sting
читать дальше
Iarla Ó Lionáird and Steve Cooney
читать дальше
Celtic Thunder
читать дальше
Celtic Woman
читать дальше
Mary Black, Iarla Ó Lionáird, Mary Ann Kennedy, Karen Matheson, Karan Casey, Allan MacDonald
читать дальше
читать дальшеНа английский язык ее обычно переводят как "My Gallant Hero" ("Мой доблестный герой") или "My Dashing Darling" ("Мой отважный любимый").
Ирландское слово gile, на самом деле, очень интересное и красивое. Само по себе, оно означает яркость, сияние или чистоту. Например, gile na gréine - "яркий свет солнца"; maighdean na gile - "чистая дева", "непорочная дева". Есть еще замечательное обращение a ghile mo chroí - "свет моего сердца".
В свою очередь, mear означает "стремительный", "яростный", "порывистый".
Считается, что стихи этой песни написал ирландский поэт Шон Кларах Мак Донал (Seán Clárach Mac Domhnaill, 1691 - 1754).
Как часто бывает со старинными песнями, даже с теми, у которых известен автор, ее первоначальный текст, скорее всего, утерян. Самая полная версия, которую мне удалось найти, содержит 11 куплетов (к сожалению, без перевода). Современные исполнители обычно берут три-четыре (например, Mary Black исполняет куплеты 1, 2, 4 и 10). При этом есть версии, содержащие совсем другие строфы. Какие из них действительно принадлежат Мак Доналу - сказать сложно.
Версия из 11 куплетовMo Ghile Mear
1. Bímse buan ar buairt gach ló,
Ag caoi go crua 's ag tuar na ndeor,
Mar scaoileadh uainn an buachaill beo,
'S ná ríomhthar tuairisc uaidh, mo bhrón!
Curfá: 'Sé mo laoch mo ghile mear,
'Sé mo Shaesar, gile mear!
Ní bhfuaireas féin aon tsuan ar séan,
Ó chuaigh i gcéin mo ghile mear!
2. Ní haoibhinn cuach ba suairc ar neoin,
Táid fíor-choin uaisle ar uathadh spóirt,
Táid saoithe is suadha i mbuairt 's i mbrón,
Ó scaoileadh uainn an buachaill beo.
Curfá
3. Níor éirigh Phoebus féin ar cóir,
Ar chaoin-chneas ré tá daol-bhrat bróin;
Tá saobhadh ar spéir is spéirling mhór,
Chun sléibhte i gcéin mar d'éalaigh an leon.
Curfá
4. Níl séis go suairc ar chrua-chruit cheoil,
Tá an éigse i ngruaim gan uaim 'na mbeol;
Táid béithe buan ar buairt gach ló,
Ó théarnaigh uainn an buachaill beo.
Curfá
5. Marcach uasal, uaibhreach, óg,
Gas gan ghruaim is suairce snó;
Glac is luaimneach, luath i ngleo,
Ag teascadh an tslóigh 's an tuargain treon.
Cúrfá
6. Is glas a shúil mhear, mhúirneach, mhodhúil,
Mar lagán drúchta ar chiumhas an róis;
Tá Mars is Cúipid dlúth i gcóir
I bpearsain úir 's i ngnúis mo stóir.
Curfá
7. Is cas a chúl 's is cúrsach, cóir,
Is dlathach, dlúith 's is búclach bórr,
Is feacach, fionn ar lonnradh an óir,
Ó bhathas úr go com mo stóir.
Curfá
8. Is cosúil é le hAonghus Óg,
Le Lughaidh Mac Chéin na mbéimeann mór,
Le Cúraoi ard mac Dáire an óir,
Taoiseach éirimeach, tréan ar tóir.
Curfá
9. Le Conall Ceárnach bheárnadh póirt,
Le Fearghas fiúntach fionn mac Róigh,
Le Conchubhar cáidh mac Náis na nós,
Taoiseach aoibhinn Chraoibhe an cheoil.
Curfá
10. Ní mhaoidhfead féin cé hé mo stór,
Tá insint scéil 'na dhéidh go leor,
Ach guím chun Aoin-Mhic Dé na gcomhacht
Go dtige mo laoch gan baoghal beo.
Curfá
11. Ach seinntear stéir ar chláirsigh cheoil,
Is líontar táinte cárt ar bórd,
Le hintinn ard gan cháim, gan cheo,
Chun saoil is sláinte 'fháil dom leon.
Curfá: 'Sé mo laoch mo ghile mear,
'Sé mo Shaesar, gile mear;
Mo chruatán féin a luadh tré léan
Mar chuaigh i gcéin mo ghile mear !
Более короткая версияMo Ghile Mear
Seal da rabhas im' mhaighdean shéimh
'S anois im' bhaintreach chaite thréith
Mo chéile ag treabhadh na dtonn go tréan
De bharr na gcnoc is in imigéin
Curfa:
'Sé mo laoch, mo Ghile Mear
'Sé mo Chaesar, Ghile Mear.
Suan na séan ní bhfuaireas féin
O chuaigh in gcéin mo Ghile Mear.
Bímse buan ar buairt gach ló
Ag caoi go cruaidh 's ag tuar na ndeor
Mar scaoileadh uaim an buachaill beo
'S ná ríomhtar tuairisc uaidh mo bhrón.
Ní haoibhinn cuach ba suairc ar nóin
Is níl guth gadhair i gcoillte cnó
Na maidin shamhraidh i gcleanntaibh ceoi
O d'imigh uaim an buachaill beo.
Marcach uasal uaibhreach óg
Gas gan gruaim is suairce snó
Glac is luaimneach luath i ngleo
Ag teascadh an tslua 's ag tuargain treon
Seinntear stáir ar chláirsigh cheoil
Is líontar táinte cart ar bord
Le hintinn ard gan cháim gan cheo
Chun saol is sláinte d'fhail dom' leon.
Ghile mear 'sa seal faoi chumha
'S Éire go léir faoi clócaibh dubha
Suan na séan ní bhfuaireas féin
O luaidh i gcéin mo Ghile Mear.
Перевод на английскийMy Dashing Darling
For a while I was a gentle maiden
And now a spent worn-out widow
My spouse ploughing the waves strongly
Over the hills and far away.
Chorus:
He is my hero, my dashing darling
He is my Caesar, dashing darling.
I've had no rest from forebodings
Since he went far away my darling.
Every day I am constantly sad
Weeping bitterly and shedding tears
Because our lively lad has left us
And no news from him is heard alas.
The cuckoo sings not pleasantly at noon
And the sound of hounds is not heard in nut-filled woods,
Nor summer morning in misty glen
Since he went away from me, my lively boy.
Noble, proud young horseman
Warrior unsaddened, of most pleasant countenace
A swift-moving hand, quick in a fight,
Slaying the enemy and smiting the strong.
Let a strain be played on musical harps
And let many quarts be filled
With high spirit without fault or mist
For life and health to toast my lion.
Dashing darling for a while under sorrow
And all Ireland under black cloaks
Rest or pleasure I did not get
Since he went far away, my dashing darling.
В песне используется очень распространенный в ирландской поэзии прием. На первый взгляд, это песня о женщине, которая тоскует о своем возлюбленном - прекрасном герое, уплывшем в далекие земли. Подтекст же состоит в том, что женщина - это Ирландия. А прекрасный герой - Карл Эдуард Стюарт, внук Якова II, претендент на английский и шотландский престолы со стороны якобитов.
Карл, получивший народное прозвище Красавчик принц Чарли (Bonnie Prince Charlie), был популярной фигурой и в ирландской, и в шотландской поэзии. Якобитское восстание воспринималось людьми как восстание против власти англичан, и Карл имел образ "спасителя гэльских народов" - предполагалось, что он прекратит религиозные и этнические гонения, устроенные тогдашними правителями. Кроме того, он был католиком - в отличие от протестанта Георга II, сидевшего на троне.
Считается, что свои стихи (точнее, даже "плач" - caoineadh) Шон Мак Донал написал после Битвы при Каллодене 1746 года, в ходе которой якобиты потерпели окончательное поражение, а Карл Эдуард Стюарт бежал во Францию.
Версии исполнения
Mary Black
читать дальше
Хор Университетского колледжа Дублина (University College Dublin)
читать дальше
Orla Fallon
читать дальше
The Chieftans & Sting
читать дальше
Iarla Ó Lionáird and Steve Cooney
читать дальше
Celtic Thunder
читать дальше
Celtic Woman
читать дальше
Mary Black, Iarla Ó Lionáird, Mary Ann Kennedy, Karen Matheson, Karan Casey, Allan MacDonald
читать дальше
@темы: музыка, Ирландия, история песен